武警北京总队十二支队注重建强财务队伍提升保障效益
Гвинея Республикасы фр. République de Guinée | |||||
| |||||
?ран: ?Travail, Justice, Solidarité? | |||||
?н?ран: ?Liberté? (ты?дау ) | |||||
![]() Гвинея Республикасы
| |||||
Тарихы | |||||
---|---|---|---|---|---|
Т?уелс?зд?к к?н? | 2 ?азан 1958 жыл (Франциядан) | ||||
Мемлекетт?к ??рылымы | |||||
Ресми т?лдер? | Француз т?л? | ||||
Елорда | Конарки | ||||
?р? ?алалары | Конакри, Нзерекоре, Киндиа | ||||
?к?мет т?р? | Президентт?к республика | ||||
Президент? Премьер-министр? |
Альфа Конде Ибрагима Кассори Фофана | ||||
Географиясы | |||||
Жер аума?ы ? Барлы?ы |
?лем бойынша 77-ш? орын 245 836 км2 | ||||
Ж?рты ? Сарап (2016) ? Сана? (2014) ? Ты?ызды?ы |
▲ 12 395 924 адам (81-ш?) 11 628 972 адам 40,9 адам/км2 (164-ш?) | ||||
Экономикасы | |||||
Ж?? (А?Т) ? ?орытынды (2017) ? Жан басына ша??анда |
26,451 млрд.[1] $ 2,039[1] $ | ||||
Ж?? (номинал) ? ?орытынды (2017) ? Жан басына ша??анда |
9,183 млрд.[1] $ 707 $ | ||||
АДИ (2017) | ▲ 0,459[2] (т?мен) (175-ш?) | ||||
Валютасы | гвинейлы? франк | ||||
?осымша м?л?меттер | |||||
Интернет ?йш?г? | .gn, | ||||
ISO коды | GN | ||||
ХОК коды | GUI | ||||
Телефон коды | +224 | ||||
Уа?ыт белдеулер? | +0 |
Гвинея, Гвинея Республикасы (фр. République de Guinée) — Батыс Африкада орналас?ан мемлекет. Жер аума?ы 246 мы? км2. Хал?ы 7,4 млн. (1995). Нег?зг? хал?ы: фульбе, малинке, сусу, кисси, кпелле, т.б. Астанасы — Конакри ?. Ресми т?л? — француз т?л?. Хал?ыны? 70%-? м?сылмандар, 25%-? п?т?а табынушылар, ?ал?андары христиандар. Гаусс — республика.
Мемлекетт?к ??рылымы
[??деу?| ?айнарын ??деу]Елд? президент бас?арады. За? шы?арушы органы — б?р палаталы парламент.Гвинея – президентт?к республика. Мемлекет пен ?к?мет басшысы – б?к?лхалы?ты? сайлау ар?ылы сайланатын президент. Со??ы сайлау 2015 жыл?ы 11 ?азанда ?тт?. Б?р?нш? турда мандинка ?лты мен ?зге де ?са? гвинеялы? халы?тар дауыс берген Альфа Конде 58 % дауыс жинады. 31 % дауыс ал?ан Селу Далейн Диаллоны ?олда?ан халы?тар мен тайпалар наразылы? акцияларын ?йымдастыру?а тырыс?анымен, б?л ?рекеттер с?тс?з болды. Дегенмен, Еуропалы? Ода?тан келген ба?ылаушылар сайлауды? адал ?ткен?н мойындап, кейб?р ?йымдастырушылы? м?селелерд?? бол?анын атап ?тт?. Гвинеяны? ?лтты? жиналысы – б?р палаталы за? шы?ару органы. Парламентте 114 депутат бар: оларды? 38-? мажоритарлы? ж?йе бойынша, ал 76-сы пропорционалды ж?йе бойынша сайланады. 2009 жыл?ы ?скери т??кер?стен кей?н парламентт?? ?ызмет?н Уа?ытша ?лтты? ке?ес ат?арды. Бил?к пен оппозиция арасында?ы ?за? кел?сс?здер н?тижес?нде, халы?аралы? ?ауымдасты?ты? белсенд? ?атысуымен, 2013 жыл?ы 28 ?ырк?йекте парламентт?к сайлау ?тк?зуге ?ол жетк?з?лд?.Халы?аралы? ?ауымдасты? пен елдег? к?птеген саяси партиялар мойында?ан сайлау н?тижелер? бойынша президентт? ?олдайтын ?Гвинея хал?ыны? б?рлест?г?? (Rassemblement du peuple de Guinée) партиясы же??ске жет?п, парламенттен 53 орын алды. Ек?нш? орынды оппозициялы? ?Гвинеяны? демократиялы? к?штер? ода?ы? (Union des Forces Démocratiques de Guinée) иелен?п, 37 мандат?а ие болды. ?ш?нш? орын?а та?ы б?р оппозициялы? партия – ?Республикалы? к?штер ода?ы? (Union des Forces Républicaines) орналасып, 10 орын алды, ?ал?ан орындар бас?а партиялар?а б?йырды.Жо?ар?ы сот (фр. Cour Suprême) – Гвинеяда?ы е? жо?ары сот ж?не апелляциялы? орган. Б?дан б?лек ек? апелляциялы? сот, б?р?нш? инстанция соттары ж?не ?скери соттар ж?мыс ?стейд?. Судьяларды Жо?ар?ы магистратура ке?ес?н?? ?сынысы бойынша президент та?айындайды. Сонымен ?атар, ек? арнайы сот органы бар: Конституциялы? ??рылым м?селелер?мен айналысатын Конституциялы? сот (Cour constitutionnelle) ж?не президент пен ?к?мет м?шелер?не ?атысты ?стерд? ?арайтын Жо?ары ?д?лет соты (Haute Cour de justice).
Географиясы
[??деу?| ?айнарын ??деу]Гаусс жер? т?гел?мен субэкваторлы? белдеуде орналас?ан. Аласа ж?не орташа таулы ?ст?рттер к?п. Жер? боксит, алмаз, алтын, т.б. кендерге бай. Климаты экваторлы?, муссонды?. Жылды? орташа температура 20 — 25°С аралы?ында. Жауын-шашынны? орташа м?лшер? 1200 — 2000 мм. Жер? ??нарлы. М??г? жасыл ормандар мен саванна ?с?мд?ктер? ?сед?.
Тарихы
[??деу?| ?айнарын ??деу]Археологиялы? ?азбалар б?л ???рде адамдарды? ?те ерте заманнан бер? ?м?р с?р?п келе жат?анын д?лелдейд?. Б?ра? Х?Х ?-ды? ортасына дей?нг? тарихы аз зерттелген. Орта ?асырларда кейб?р аудандары Гана ж?не Мали мемлекеттер?н?? ??рамында бол?ан. 16 ?-дан бастап ислам д?н?н ?абылда?ан к?шпел? фульба тайпалары ?скери-д?ни Фута-Джаллон мемлекет?н ??рып, к?рш?лес п?т?а табынушыларды ?здер?не ба?ындырды.
XV ?асырды? орта т?сынан бастап Гаусс жа?алауына португалды?тар кел?п, алтын, п?л с?йектер?н, ?ымбат а?аштары мен ??лдарды Еуропа?а, кей?ннен Америка?а таси бастады. Олар XVI — XVIII ?асырларда жерг?л?кт? тайпалар арасында?ы алауызды?тарды пайдаланып, ?з бил?ктер?н орнату?а тырысты. 1865 — 76 ж. б?л ???рде француздар б?рнеше ?амалдар т?р?ызып, Англия мен Германияны елден ы?ыстырып шы?арды. Олар елд?? е? ??нарлы жерлер?нде кофе, банан, ананас, ма?та ?с?руд? жол?а ?ойды.
Ал?аш?ы ?нд?р?с орындары (тау-кен саласында) 1930 жылынан ?ана пайда бола бастады. 1958 жылы 28 ?ырк?йекте ?тк?з?лген референдумда Гаусс хал?ы Франция конституциясын ?абылдамай, ел т?уелс?зд?г?не дауыс берд?. Сол жылы 2 ?азанда Гаусс т?уелс?з мемлекет болып жарияланды. Гвинея демократиялы? партиясы ж?не оны? жетекш?с? Секу Турен?? басшылы?ымен жер, ?нд?р?с орындары, шетелд?к компаниялар мен банк ж?йелер? мемлекет менш?г?не алынды.
1984 ж. ?ант?г?сс?з мемл. т??кер?с? болып, алды??ы конституция к?ш?н жойды. Мемлекетт?к монополия шектел?п, елге шет ел капиталыны? ену?не жа?дай жасалды. 1991 ж. ?тк?з?лген жалпы ?лтты? референдумда жа?а конституция ?абылданып, елде президентт?к бас?ару, б?р палаталы парламент ?ызмет? енг?з?лд?. ?о?амды демократияландыру шаралары ж?зеге асырылуда.
Экономикасыны? нег?з? — тау-кен ?нерк?с?б? (боксит, алтын, алмас), ?ымбат а?аштар, т.б. экспортты? 96%-?н ??райды (1995). Д?ние ж?з?ндег? боксит ?орыны? 2/3-? осында шо?ырлан?ан. Халы?ты? 70%-? а.ш-нда (ма?та, темек?, кофе, банан, к?р?ш,мал ш.) ж?мыс ?стейд?. Дегенмен, азы?-т?л?к ?н?мдер? тапшы бол?анды?тан, сырттан ?кел?нед?. Нег?зг? сауда сер?ктестер?: Франция, Италия, Жапония. Гаусс Б??-ны?, Африка ода?ыны?, Ислам конфедерациясы ?йымыны?, т.б. халы?аралы? ж?не айма?ты? ?йымдарды? м?шес?.
Гвинеяда ?лкен минералды?, гидроэнергетикалы? ж?не ауылшаруашылы? ресурстары бар, б?ра? ?л? де экономикалы? жа?ынан дамыма?ан ел болып ?ала беред?.
1950 жылдардан бастап. Гвинея?а Ке?ес Ода?ы экономикалы? к?мек к?рсетт?. Оны? к?мег?мен боксит ?нд?ру кешен? ж?не к?птеген ?нерк?с?п орындары ??рылды, тем?р жолдар мен автомобиль жолдары ?айта ??рылды, астаналы? университет, ?уежай, орталы? стадион, ?она? ?й, радиостанция салынды.
Гвинеяда боксит (?лемд?к ?орды? жартысына жуы?ы), тем?р рудасы, алмаз, алтын ж?не уран кен орындары бар.
Жан басына ша??анда?ы Ж?? (2009 жылы) – 1 мы? доллар (?лемде 212 орын). Кедейл?к шег?нен т?мен – халы?ты? 47%-ы (2006 ж.).
Ауыл шаруашылы?ында ж?мысшыларды? 75%-дан астамы ж?мыс ?стейд? (Ж??-н?? 24%).
К?р?ш, кофе, ананас, шабдалы, нектарин, манго, цитрус жем?стер?, тапиока, банан, картоп, ?ызана?, ?ияр, б?рыш, ?нж?р ж?не бас?а да к?к?н?стер мен жем?стер ?с?р?лед?. ?р? ?ара, ?ой, ешк? ?с?р?лед?.
?нерк?с?п (Ж??-н?? 38%) – боксит, алтын, алмаз, тем?р рудасын ?нд?ру, ауыл шаруашылы?ы ?н?мдер?н ??деу.
галерея
[??деу?| ?айнарын ??деу]-
atlas Guinea
-
Chimpanzé de Bossou
-
Plage sur les Ile de Loos